Partner of the
inter-uni.net for integrated health sciences

                   

Zondag 19 JANUARI 2020

OORLOG, CONFLICT EN HERINNERING
prof. dr. Frank van Vree

Uitgangspunt voor dit seminar, getiteld Oorlog, conflict en herinnering, vormt het werk van de Duitse cultuurhistorica Aleida Assmann, die - in het voetspoor van Les cadres sociaux de la mémoire van de Franse socioloog Maurice Halbwachs uit 1925 - vier ‘herinneringskaders’ onderscheidt: individuele herinneringen, sociale herinneringen, culturele herinneringen en politieke herinneringen.

Deze herinneringskaders zijn niet strikt van elkaar gescheiden resp. van elkaar te scheiden: ze beïnvloeden elkaar. Zo worden individuele herinneringen mede gevormd door de sociale, culturele en politieke herinneringen, en andersom. Herinneringen zijn dan ook niet stabiel, integendeel, ze bezitten een eindeloze plasticiteit, zoals het menselijke geheugen zelf.  De vier herinneringskaders vormen, kort gezegd, verschillende dimensies van de herinnering, belichaamd in respectievelijk het individu, de sociale groep, artefacten en media, en publieke instellingen, inclusief de staat. 

Dit klinkt allemaal behoorlijk abstract, maar hoe vruchtbaar deze benadering is, zal blijken wanneer we haar uitwerken, niet alleen aan de hand van enkele theoretische kwesties (zoals de kwestie van de plasticiteit van het geheugen, en de verhouding tussen ‘history’ en ‘memory’), maar vooral in sprekende voorbeelden. Aan de orde zullen in ieder geval komen de herinneringen aan de koloniale oorlog die Nederland voerde tegen het zich bevrijdende Indonesië, de strijd tegen nazi-Duistland als de ‘Goede Oorlog’, de geschiedpolitiek van Poetin en de ontwikkeling van de herinneringscultuur ten aanzien van de Tweede Wereldoorlog in Nederland.   

 

Frank van Vree (1954) is directeur van het NIOD en bijzonder hoogleraar aan de Universiteit van Amsterdam. Eerder was hij o.a. decaan van de Faculteit Geesteswetenschappen aan de UvA, hoogleraar Mediastudies aan de UvA en de Erasmus Universiteit, fellow aan het NIAS en gastonderzoeker aan New York University. Van Vree studeerde moderne geschiedenis en filosofie in Groningen en Leiden en publiceerde op uiteenlopende terreinen, van moderne geschiedenis en historische cultuur tot mediastudies en journalistieke cultuur, waaronder De Dynamiek van de Herinnering (met Rob van der Laarse, 2009), Performing the Past. Memory, History, Identity (met Karin Tilmans en Jay Winter, 2010) en In de schaduw van Auschwitz (1995), een klassiek werk over de herinnering aan de Tweede Wereldoorlog in Nederland.

Copyright © 2014, Jungiaans instituut, Lankforst 26-10, 6538 GX Nijmegen, The Netherlands