Partner of the
inter-uni.net for integrated health sciences

                   

Zondag 03 NOVEMBER 2019

MET HET ONREINE IN HET REINE KOMEN : Jung's visie op het kwaad
dr. Tjeu van den Berk

Voor veel christenen was het een verademing in de vorige eeuw: ‘De duivel bestaat niet! De hel bestaat niet.’ Het stond gelijk met: ‘Het kwaad bestaat niet werkelijk.’ Dat er een wérkelijkheid van het kwade bestaat, naast die van het goede, van die gedachte meenden de ‘verlichte’ mens af te zijn. Als er nog kwaad is dan is dat de ‘afwezigheid van het goede’.  En uiteindelijk zal de allesomvattende liefde Gods alles en iedereen verlossen. De  opvatting dat het goddelijke zelf een duistere kant heeft, wat in vrijwel alle culturen een overtuiging is, was natuurlijk ‘uit den boze’!

Carl Gustav Jung was zeer bezorgd over deze gang van zaken. Hij wees er op dat juist in de vorige eeuw het meest afschuwelijke kwaad huisgehouden heeft in het Westen, mede misschien wel omdat men zo ‘verlicht’ over het kwaad dacht.

Een belangrijke notie van Jung is dat het goede en het kwade niet als twee los van elkaar staande werkelijkheden bestaan, maar dat het tegenstellingen betreft die met elkaar onlosmakelijk in verbinding staan, een paradoxale eenheid vormen. Goed en kwaad roepen elkaar juist op, hebben elkaar nodig om te bestaan, en het is daarom van belang dat we ze niet tegen elkaar uitspelen. Ook in God zijn goed en kwaad verbonden met elkaar.

Al de ‘oplossingen’ en ‘verlossingen’, allerlei ‘nieuwe tijd’-harmonieën, die ons vanaf de zestiger jaren voor ogen werden gehouden, ze zijn aan het verbleken. We moeten weer in het reine komen met het onreine.

 

dr. Tjeu van den Berk
Tjeu van den Berk (1938) studeerde theologie in Rome, Lyon en Nijmegen.
Hij promoveerde op een proefschrift over de Duitse theoloog Bonhoeffer en werkte
tot voor kort aan de Katholieke Theologische Universiteit te Utrecht.
Van hem verschenen bij Meinema:
Mystagogie. Inwijding in het symbolisch bewustzijn (4e druk).
Het mysterie van de hersenstam. Over basisfuncties, psychosomatiek en spiritualiteit (3de druk).
Die Zauberflöte, een alchemistische allegorie (5de druk).

Copyright © 2014, Jungiaans instituut, Lankforst 26-10, 6538 GX Nijmegen, The Netherlands